عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدیداقسام تلقيح مصنوعي به حصر عقل
در رابطه با تلقيح مصنوعي اقسام مختلفي ذكر شده است هم از ديدگاه پزشكي و هم از نظر فقهي و حقوقي ، اما با توجه به اينكه فقها و حقوقدانان تقسيماتي را كه ارائه كرده اند به لحاظ حصر عقلي است برخي از اين اقسام تحقق خارجي ندارند هر چند ممكن است در آينده اين فروض هم محقق شوند(حرم پناهي،141:1376) . بحث اصلي ما در اين رساله منحصر به فروضي است كه به لحاظ پزشكي عملي شده اند بنابراين در يك تقسيم بندي كلي بايد گفت تلقيح مصنوعي به سه گونه اصلي قابل فرض است :
1- لقاح مني و تخمك در داخل مهبل و بستن نطفه با ابزار جديد
2- لقاح مني و تخمك در بيرون و سپس انتقال نطفه بارور شده به وسيله ابزار جديد به درون مهبل.
3- بستن نطفه و طي مراحل رشد در بيرون از مهبل
درفرض1- دوفرض قابل تصور است : الف : يا صاحب مني شناخته شده است ب : يا صاحب مني شناخته شده نيست ( مثلاً از بانك مني يا تخمك استفاده شده )
و در بند الف سه فرض قابل تصور است .1- نطفه مرد ، به وسيله لوله لقاح ، در مهبل همسر وي تزريق مي شود (GIFT) 2- نطفه مرد ، به وسيله لوله لقاح در مهبل زن بيگانه تززريق مي شود 3- تخمك زن در مهبل زني كه نازا است تزريق مي شود ، آنگاه همسر اين زن با وي آميزش مي كند .
فرض2- هم صورتهاي مختلفي دارد :
1- نطفه از مني مرد و تخمك همسرش در مهبل همان زن.
2- نطفه از مني مرد و تخمك همسرش در مهبل زن ديگر.
3-نطفه از مني مرد و تخمك زني كه بر او حرام است در مهبل همسر صاحب مني.
4- نطفه از مني مرد و تخمك زني كه بر اوحرام است در مهبل زن ديگر.
5- نطفه از مني مرد و تخمك زني كه بر او حرام است در مهبل همان زن حرام .
6- نطفه از مني مرد و تخمك حيوان در مهبل همسر صاحب مني .
7- نطفه از مني مرد و تخمك حيوان در مهبل زني كه بر صاحب مني حرام است.
8- نطفه از مني مرد و تخمك حيوان در مهبل حيوان.
9- نطفه از مني مرد + تخمك گياه در مهبل زني كه همسر صاحب مني است .
10-* نطفه از مني مرد + تخمك گياه در مهبل زني كه بر صاحب مني حرام است .
11- نطفه از مني مرد + تخمك گياه در مهبل حيوان .
12- مني حيوان + تخمك حيوان در مهبل حيوان .
13- مني گياه + تخمك گياه در مهبل حيوان .
14- مني حيوان + تخمك گياه در مهبل حيوان .
15- مني گياه + تخمك حيوان در مهبل حيوان .
1-3-3 – تشكيل نطفه و نيز رشد آن تا زماني كه به صورت يك انسان كامل در آيد بيرون مهبل انجام شود .. صوري كه در اين قابل فرض است :
1- نطفه از آب مرد و همسرش .
2- نطفه از آب مرد وزن نامحرم .
3- نطفه از آب مرد + تخمك حيوان .
4- مني حيوان + تخمك گياه .
5- مني گياه + تخمك گياه .
6- مني انسان + تخمك گياه .
7- مني گياه + تخمك حيوان .
8- مني حيوان + تخمك گياه .
9- مني گياه + تخمك گياه .
10- مني حيوان + تخمك حيوان .
تمام آنچه گفته شد از اقسام تلقيح مصنوعي به حصر عقلي همين صوري بود كه ذكر شده اما همانطور كه قبلاً نيز اشاره شد تمامي اين فروض تحقق خارجي ندارند لذا قبل از بيان هر حكمي نسبت به اين صور لازم است به طور اجمال جو ازيا عدم جواز هر يك از اين اقسام را بيان كنيم(علوي قزويني،205:14.4).
1-2-6- اقسام تلقيح مصنوعي كه در علم پزشكي محقق شده اند
با توجه به علل نازايي درمانهاي طبي و جراحيهاي مختلفي انجام مي شود ، ولي در بعضي از موارد از جمله نازايي به علت نامشخص كه حدود 30 درصد موارد را تشكيل مي دهد يا انسداد لوله رحم ، از روشهاي جديد آزمايشگاهي استفاده مي شود(کي و ديگران،232:1375) . اين روشها شامل:
1- تلقيح اسپرم به داخل رحم IuI
2- لقاح خارج رحم IVF
3- انتقال نطفه بارور شده به داخل رحم (ZIFT)
4- تزريق اسپرم به داخل تخمك (ICSI)
5- تلقيح اسپرم به داخل رحم با استفاده از اسپرم غير همسر (AID)
6- اهداي جنين
7- اهداي تخمك (ED )
1-2-6-1-تلقيح اسپرم به داخل رحم (IUI )
اين فرض در صورتي تحقق مي يابد كه عواملي از قبيل موكوس سرويكس حركت اسپرماتوزآها را محدود كند ، اشكالات انتقالي در لوله فالوپ مانع رسيدن اسپرم به اويست ها گردد ؛ باروري كمتر از حد طبيعي انزال رو به عقت و .. وجود داشته باشد . در اين صورت باروري طبيعي ممكن نيست و روي آوري به روشهاي باروري پزشكي ضروري مي گردد . بر اين اساس قرار دادن مستقيم اسپرم هاي متحرك در مجاري تناسلي ، يعني هر جايي بالاتر از دهانه داخلي سرويكس تحت عنوان تلقيح داخل رحمي ، احتمال باروري موفقيت آميز را افزايش مي دهد ، پس اين فرض در صورتي كه همسر داراي تخمدان فعال و رحم سالم باشد ؛ در غير اين صورت ، يعني اگر تخمك داشته ولي رحم نداشته باشد ، از روش هاي ديگر استفاده مي شود(همان:722).
1-2-6-2- لقاح اسپرم در خارج از رحم (IVF )
اين روش در صورتي اعمال مي شود كه لوله هاي رحم زن مسدود باشد . اگر اسپرم نتواند تخمك را پيدا كند يا زن عادت ماهانه مرتبي نداشته باشد يا بيماريهاي مثل لكواسپرمي ، اوليگواسپرمي ، چسبندگي شديد لگني يا بيماري ناشناخته وجود داشته باشد و يا درمانهاي قبلي به شكست منتهي شود از لقاح خارجي رحمي استفاده مي شود ، تولد اولين نوزاد با استفاده از روش درماني IVF در سال 1978 به وسيله استپتو و ادوارز گزارش شده است اين روش درماني اميد تازه اي براي زوجهاي نازا وجود آورد . IVF مانند TuI روش ساده اي و بدون نياز به بستري شدن بيمار انجام مي شود و مراحل ذيل را در بر مي گيرد(رضا زاده وحسيني،785:1373) .
1- تحريك تخمك گذاري با تجويز داروهاي محرك تخمك گذاري ، تخمدان هاي بيمار مولكول هاي فراوان حاوي تخمك را توليد مي كنند . زمان رسيده شده مولكولها به وسيله سونوگرافي هاي متعدد تخمدان و اندازه گيري استراديول سروم كه از روز هشتم درمان شروع مي شود ؛ تعيين مي گردد(موسوي47:1383) .
2- جمع آوري تخمك ها : با تحريك تخمدان ها براي توليد تعداد كافي تخمك ، آنها به اندازه پرتقال متوسط بزرگ مي شود و معمولاً در نزديكي ديواره واژن تخمك ها را از تخمدان جمع آوري كند كه اين عمل معمولاً زير بيهوشي عمومي يا موضعي انجام مي شود (همان).
3- تهيه و آماده سازي اسپرم : صبح روز جمع آوري تخمكها مايه انزال از همسر بيمار تهيه و با روشهاي مختلف شستشو و اسپرم هاي سالم و بسيار فعال جدا مي شود(همان) .
4- لقاح و رشد جنين در محيط آزمايشگاه اسپرم و تخمكها را در مجاورت يكديگر در طول شب در محيط هاي كشت جنين و در انكوباتور CO در دماي 37 درجه سانتيگراد قرار مي دهند تا لقاح صورت گيرد . صيح روز بعد در صورت لقاح ، براي مدت 24 ساعت ديگر جنينها را در داخل انكورباتور قرار مي دهند تا به مرحله 4 تا 8 سلولي برسند(همان:48) .
5- انتقال جنين به داخل رحم : اگر چه تعداد جنينهاي تشكيل شده معمولاً بيش از سه عدد است به منظور جلوگيري از حاملگيهاي چند قلويي فقط دو تا سه جنين به داخل رحم منتقل مي شود و بقيه آنها با استفاده از روش ذخيره جنين به وسيله منجمد كردن آن ذخيره شده ، هنگام نياز در دوره درماني بعدي مورد استفاده قرار مي گيرند(همان) .
6- تجويز هورمون پروژسترون : در نيمه دوم سيكل قاعدگي به منظور آماده سازي رحم و به منظور لانه گزيني و نگه داشتن جنين به وسيله رحم هورمون پروژسترون به بيمار تجويز مي شود و تست حاملگي حدود 12 روز پس از انتقال جنين انجام مي شود ميزان موفقيت IVF بر اساس هر انتقال جنين 25 درصد و ميزان تولد زنده در هر دوره درماني 18 درصد است . البته ميزان موفقيت اين روش به سن ،علت نازايي و كيفيت اسپرم بستگي دارد(همان:49).
